Vragen

Wat is hernieuwbare energie?

Hernieuwbare energie is energie die wordt gewonnen uit onuitputtelijke bronnen. Vormen van hernieuwbare energie zijn zonne-energie, windenergie, bio-energie (uit biomassa), energie uit water, energie uit warmte.

Wat is de energiedoelstelling van de provincie Oost-Vlaanderen?

Tegen 2020 wil de Vlaamse overheid 13 procent van alle energie uit hernieuwbare bronnen halen. Het project Oost-Vlaanderen Energielandschap helpt mee om die doelstelling te realiseren.

Wat is een energielandschap?

Wij zien Oost-Vlaanderen als één groot energielandschap. Je kunt overal energie halen uit het landschap.

Kan hernieuwbare energie een substantieel aandeel leveren in onze elektriciteitsbehoefte?

De vooropgestelde (Vlaamse) doelstelling om 13 procent van onze energie uit hernieuwbare energie te betrekken tegen 2020, is haalbaar. Zonne-energie heeft het grootste potentieel in Oost-Vlaanderen (43%), gevolgd door windenergie (31%). Energie op basis van (lokale) biomassa is relatief beperkt (5%).

Waarom kiezen voor windenergie?

Windenergie is bij uitstek een duurzame energiebron. Het is een onuitputtelijke energiebron en bij de productie van elektriciteit uit wind komen geen afvalstoffen en geen schadelijke gassen vrij. Windturbines spelen een belangrijke rol in het licht van de klimaatdoelstellingen en het streven naar onafhankelijkheid van fossiele en nucleaire brandstoffen.

In Oost-Vlaanderen is het mogelijk om 300 windturbines te plaatsen tegen 2020. Dat is genoeg om alle 600.000 Oost-Vlaamse gezinnen te voorzien van groene stroom uit windenergie.

Is windenergie rendabel?

Ja. Moderne windmolens produceren al energie vanaf windkracht 2 tot 3. De hoeveelheid energie die nodig is om een windturbine te fabriceren, plaatsen, onderhouden en na 20 jaar te verwijderen, wordt door de windturbine teruggewonnen uit de wind van één winter. En doordat windturbines steeds efficiënter worden, wordt de terugverdientijd (TVT) steeds korter. De kosten voor het produceren van windenergie dalen en deze trend zal zich de komende jaren doorzetten.

Is windenergie een probleem voor het elektriciteitsnet?

Een aandeel van windenergie van meer dan 20% kan een probleem vormen voor het elektriciteitsnet. Het huidige net is immers gebouwd op maat van grote centrale productie in nucleaire en andere grootschalige centrales. Maar zo ver is het dus nog lang niet in België. En voorbeelden uit andere landen (bv. Denemarken) tonen aan dat het anders kan. Door allerlei technische ontwikkelingen zijn de recente windturbines en windparken al veel „netvriendelijker” geworden. Omgekeerd moeten het net en diverse regelingen zo worden aangepast dat het windvermogen goed kan worden opgenomen. Dit is trouwens niet alleen het geval voor windenergie, maar voor andere decentrale producties zoals warmtekrachtkoppeling (WKK) en zonne-energie. Het is de hoogste tijd dat ons elektriciteitsnet wordt aangepast aan de toekomstige ontwikkelingen.

Zal ik stroom hebben bij windstilte, als ik elektriciteit koop van windenergie?

Uiteraard! U zult er thuis niets van merken. De productie van elektriciteit is inderdaad niet op ieder ogenblik het zelfde. Maar ook het gebruik van elektriciteit is dat niet. Daarom heeft elke leverancier een overeenkomst met een zogenaamde „evenwichtsverantwoordelijke”. Dat is een bedrijf dat ervoor zorgt dat er altijd even veel elektriciteit op het net wordt geïnjecteerd als er op dat ogenblik door alle klanten samen wordt afgenomen.

Waarom wordt er niet meer dan 20 procent voorbehouden voor de participatie van de lokale gemeenschap?

Momenteel bestaat er in Vlaanderen geen wettelijk kader om rechtstreekse participatie af te dwingen bij de projectontwikkelaars. Zelfs deze 20% moet hard onderhandeld worden met de projectontwikkelaars. De 20% is trouwens niet zo maar uit de lucht komen vallen, we zijn geïnspireerd door studies en projecten uit het buitenland. Zo heeft Denemarken 20% participatie per decreet vastgelegd.

Zorgen windmolens voor geluidsoverlast?

Windturbines produceren 2 soorten geluid: de rotorbladen maken een gonzend geluid en de generator en tandwielkast zijn ook hoorbaar. Bij moderne windturbines zorgt een lager toerental, zorgvuldig design van de rotorbladen, het weglaten van de tandwielkast en de geluidsisolatie van de generator dat geluidsemissie beperkt wordt. De bronsterkte (= het geluidsniveau vanuit een denkbeeldig punt in het midden van de turbine) bedraagt bij een moderne windturbine zo’n 96 dB(A). Dit geluidsniveau is lager dan dat van een gemiddelde vrachtwagen. Deze 96 dB(A) wordt op een hoogte van 50 tot 150 m geproduceerd en is dus al heel wat minder eens op de begane grond. De milieuwetgeving legt trouwens heel nadrukkelijk vast wat het geluid màg zijn afkomstig van windturbines, waarneembaar bij een gebouwpunt. Geluidshinder ’s nachts kan men beperken door bijvoorbeeld het toerental van de rotorbladen te begrenzen tot de juiste geluidsgrenswaarde. Men kan ook het geluid nog doen afnemen door voortdurend de stand van de wieken te veranderen. Het type turbine is ook sterk bepalend.

Veroorzaken windmolens hinder door slagschaduw?

Wanneer de zon schijnt en laag staat, zoals in de winter het geval is, kunnen draaiende wieken van windturbines hinder veroorzaken door hun bewegende schaduw en door wisselende lichtreflecties. Dat fenomeen wordt slagschaduw genoemd. Er bestaan programma’s om slagschaduwcontouren te berekenen. Bij de beoordeling van slagschaduw in de milieuwetgeving wordt een maximum van 30 minuten effectieve slagschaduw per dag met een maximum van 8 uur per jaar binnen een bewoonde woning aanvaardbaar geacht.

Zijn windmolens veilig?

Moderne windturbines zijn uitgerust met verschillende veiligheidssystemen. Windturbines worden gebouwd volgens de internationale veiligheidsnormen en zijn bovendien voorzien van een remsysteem, een online controlesysteem, een bliksembeveiligingssysteem en een ijsdetectiesysteem.

Welke minimumafstand wordt er gehouden van de woningen?

Het plaatsen van windturbines is onderworpen aan strikte regels, o.a. voor slagschaduw, geluid en veiligheid. De wet (Vlarem) legt normen op, waardoor windmolens geen onaanvaardbare overlast bezorgen aan omwonenden. Er zijn geen specifieke afstandsregels voor windturbines, maar de bovenstaande regels zorgen er voor dat de turbines niet te dicht bij de huizen komen te staan.

Is er in Vlaanderen genoeg plaats voor windmolens? Of is het beter om turbines op zee te bouwen?

Vlaanderen is zeer dichtbevolkt. Verschillende sectoren maken dan ook aanspraak op de beschikbare (rest)ruimte. Windturbines nemen echter weinig ruimte in beslag. Natuurlijk dienen er regels in acht genomen te worden. Maar de tussenliggende ruimte kan ook gebruikt worden voor landbouw of waterwinning.

De provincie Oost-Vlaanderen heeft de potenties voor windenergie ruimtelijk onderzocht en kwam tot 5 macropotentiële inplantingslocaties. In twee van deze inplantingslocaties – Eeklo-Maldegem en E40 ter hoogte van Aalter, Gent en Aalst – wordt nu de precieze inplanting van windturbines onderzocht.

Windparken op zee hebben een veel grotere opbrengst dan windmolens op land. Die enorme projecten hebben technisch wel wat voeten in de aarde. Het is bovendien niet evident om stroom van ver op zee aan land te brengen.

Doden windmolens veel vogels?

Door jarenlange observaties in Denemarken is men tot de conclusie gekomen dat er ongeveer 6 vogels per jaar per windturbine gedood worden. In vergelijking met het aantal vogelslachtoffers dat valt door hoogspanningsleidingen (1 miljoen) en door het verkeer (2 miljoen) is dat miniem. Uit wetenschappelijke studies is gebleken dat windturbines wel een probleem voor vogels kunnen vormen in gebieden met grote vogelconcentraties en in gebieden waar zich veel vliegbewegingen op lage hoogte voordoen. Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) heeft een vogelatlas samengesteld, die als indicatie kan dienen wanneer de inplanting van windturbines in een bepaald gebied voor problemen zou zorgen voor vogels.

Hoe kan de aanplanting van bomen of struiken het uitzicht van de molens verzachten?

Groene aanplantingen voorkomen dat de windturbines voor omwonenden of passanten vanuit elk punt zichtbaar zijn. Het is onmogelijk om de windturbines te verstoppen achter bomen, maar gerichte aanplantingen (eerder op geringe afstand van de kijker dan van de windturbine) kunnen het uitzicht verzachten of (gedeeltelijk) camoufleren.